neoBona jest testem przesiewowym nowej generacji nieinwazyjnej diagnostyki prenatalnej. Wykrywa najczęstsze aberracje chromosomowe występujące w czasie ciąży poprzez analizę DNA płodu obecnego w krwi matki. Wykorzystuje tak zwaną “frakcję płodową”, co zapewnia większą precyzję, niż inne testy dostępne na rynku.
WSTĘP
Aberracje chromosomowe występują u około 1% wszystkich płodów. Nowatorska diagnostyka prenatalna została opracowana w celu odnalezienia tych zaburzeń jeszcze przed narodzeniem dziecka. Wiodąca europejska firma diagnostyczna LABCO (obecnie SYNLAB) jest pionierem w stosowaniu nowej generacji, nieinwazyjnych testów prenatalnych, takich jak neoBona.
Wolne pozakomórkowe DNA
W 1997 roku grupa badawcza dr Dennisa Lo poczyniła pierwsze kroki w rozwoju nieinwazyjnych badań prenatalnych, przedstawiając w artykule opublikowanym w czasopiśmie „The Lancet”, dowody na obecności wolnego pozakomórkowego DNA we krwi ciężarnych kobiet, które pochodzą zarówno od matki, jak i od płodu.
Wolne pozakomórkowe DNA to fragmentaryczny materiał genetyczny o długości mniejszej niż 200 podstawowych par. Wolne pozakomórkowe DNA matki pochodzi z komórek apoptotycznych różnych tkanek, podczas gdy wolne pozakomórkowe DNA płodu pochodzi głównie z apoptotycznych komórek trofoblastu łożyska. Logicznym założeniem jest, że stężenie wolnego pozakomórkowego DNA płodu jest dużo mniejsze niż stężenie wolnego pozakomórkowego DNA matki. Upłynęło około 15 lat zanim osiągnięcia w dziedzinie sekwencjonowania DNA umożliwiły pokonanie tej przeszkody. Obecnie istnieje możliwość wykrycia aberracji chromosomowych płodu w próbce krwi matki.
Znaczenie Frakcji Płodu
Frakcja wolnego pozakomórkowego DNA płodu jest istotnym parametrem wpływającym na precyzyjność analizy. Dla każdego testu NIPT niezbędne jest minimum frakcji płodu, aby zapewnić dokładny wynik. Dlatego kluczem metodologii jest określenie tego parametru. Próbki ze zbyt niską frakcją płodu mogą prowadzić do wyników fałszywie ujemnych.
Techniki obecnie wykorzystywane w celu określenia frakcji płodu są oparte na obecności chromosomu Y oraz wykrywaniu wysoce polimorficznych sekwencji i markerów metylacji. Techniki te mają swoje ograniczenia, ponieważ nadają się tylko do ciąż z płodem płci męskiej lub wymagają dodatkowej analizy.
Specyficzność konwencjonalnych badań prenatalnych wynosi 95%. Innymi słowy takie badanie daje średnio 5% wyników fałszywie dodatnich, czyli na 100 zdrowych płodów, 5 jest klasyfikowanych z wynikiem pozytywnym i może być poddanych inwazyjnym procedurom. neoBona umożliwia zredukowanie liczby wyników fałszywie dodatnich, uzyskanych w konwencjonalnych badaniach, praktycznie do zera (0,1%), zapobiegając w ten sposób znacznej liczbie zbędnych procedur inwazyjnych, zmniejszając tym samym ryzyko dla płodu
neoBona
Dzięki zastosowaniu najnowszej technologii amerykańskiej firmy Illumina, światowego lidera w sekwencjonowaniu DNA, neoBona charakteryzuje się większą czułością (powyżej 99% dla Zespołu Down’a i Patau). Test wykonywany jest przy użyciu masowego sekwencjonowania typu paired-end z odczytem paired-end zamiast zwykłego odczytu, dzięki czemu fragmenty DNA są rozdzielone ze względu na rozmiar. Dzięki tej technice analiza jest bardziej dokładna, niż w przypadku tradycyjnego testu przesiewowego.
Badanie może być przeprowadzone u kobiet, które są w co najmniej 10 tygodniu ciąży, zarówno ciąży pojedynczej jak i bliźniaczej, a także też w przypadku zapłodnienia poprzez dawstwo komórek jajowych.
Rodzaje testu
W przypadku ciąży pojedynczych i bliźniaczych:
- neoBona
Trisomie 21, 18 i 13 z możliwością określenia płci płodu*
W przypadku ciąży pojedynczych:
- neoBona Advanced
Trisomie 21, 18 i 13 + płeć płodu + zmiany w ilości chromosomów płciowych (X i Y) - Test prenatalny rozszerzony
Trisomie 21, 18 i 13 + płeć płodu + zmiany w ilości chromosomów płciowych (X i Y) + mikrodelecje - Test prenatalny rozszerzony + wszystkie chromosomy
Trisomie 21, 18 i 13 + płeć płodu + zmiany w ilości chromosomów płciowych (X i Y) + mikrodelecje + aneuploidie wszystkich pozostałych chromosomów
* W przypadku ciąży bliźniaczej, jeśli wybrana jest opcja "płeć płodu", określana jest obecność chromosomu Y. Przy wykryciu chromosomu Y ustala się, że co najmniej jeden z dwóch płodów jest płci męskiej. Nie analizuje to zmian w chromosomach płciowych.
Zalety w porównaniu do innych technik
- PEWNOŚĆ
neoBona daje rodzicom pewność, że aberracje chromosomowe płodu są możliwe do wykrycia już we wczesnym etapie ciąży. To nieinwazyjne badanie nie niesie ze sobą zagrożeń dla matki i dziecka, jak amniopunkcja. - NAJNOWSZA TECHNOLOGIA
Opracowana wraz z Illumina, światowym liderem w sekwencjonowaniu DNA, łącząca technologię i wiedzę, aby oferować innowacyjne nieinwazyjne badanie prenatalne. - FRAKCJA PŁODU
W przeciwieństwie do tradycyjnego badania neoBona mierzy obecność wolnego pozakomórkowego DNA płodu z próbki krwi matki, zwiększając niezawodność wyników. - BIOINFORMATYKA SEKWENCJONOWANIA NOWEJ GENERACJI
Jest to pierwszy test, który korzysta z dokładności sekwencjonowania, określenia odsetka płodowego DNA i analizy ilościowej fragmentów DNA wraz z pomiarem ich długości. W wyniku zastosowania nowego algorytmu uzyskiwane są wiarygodne wyniki nawet w przypadku niskiej frakcji płodowego DNA. - PROFESJONALNE DORADZTWO
neoBona jest jedynym dostępnym badaniem prenatalnym oferującym lekarzom wsparcie tak szerokiego zespołu ponad 600 specjalistów medycznych i ekspertów w dziedzinie genetyki. - DOŚWIADCZENIE
Do dziś LABCO (obecnie SYNLAB) wykonało ponad 500.000 badań prenatalnych. neoBona to wysoce innowacyjny test wynikający z ponad dziesięcioletniego doświadczenia we wspieraniu lekarzy i rodziców. - DOKŁADNOŚĆ
Tradycyjne badania przesiewowe dostarczają jedynie statystycznych wskaźników ryzyka, które są mniej dokładne niż neoBona, oparta na analizie rzeczywistego DNA płodu. - WYŻSZA SPECYFICZNOŚĆ
neoBona umożliwia zredukowanie liczby wyników fałszywie dodatnich, uzyskanych w konwencjonalnych badaniach (ok.5%), praktycznie do zera (0,1%), zapobiegając w ten sposób znacznej liczbie zbędnych procedur inwazyjnych, zmniejszając tym samym ryzyko dla płodu. - WYŻSZA CZUŁOŚĆ
Czułość konwencjonalnych badań przesiewowych wynosi ok. 90%. Oznacza to, że na każde 100 płodów z zespołem Downa, tradycyjne badanie prenatalne nie wykrywa 10 przypadków. Czułość neoBona jest wyższa niż 99%, co oznacza, że wykrywa praktycznie wszystkie przypadki zespołu Downa.
JAKIE RODZAJE ABERRACJI CHROMOSOMOWYCH WYKRYWA?
Najczęstsze aberracje chromosomowe
Aneuploidie autosomalne
Trisomia 21, zwana Zespołem Downa, jest najczęściej występującą trisomią w chwili narodzin. Jej wystąpienie jest ściśle związane z wiekiem matki, a częstotliwość występowania jest wyższa w starszych matek. W większości przypadków jest spowodowana przez obecność dodatkowej kopii chromosomu 21, ale może również wystąpić wtedy, gdy część materiału genetycznego z chromosomu 21 jest przymocowana do innego chromosomie (translokacja). Zespół Downa jest związany z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności intelektualnej, zaburzeniami trawienia i wadami wrodzonymi serca. Szacuje się, że trisomia 21 pojawia się u 1 na 740 noworodków.
Trisomia 18, zwana Zespołem Edwardsa, jest mniej powszechna i charakteryzuje się wysoką częstością występowania poronień. Jej występowanie jest bardziej powszechne u starszych kobiet. Ogólnie rzecz biorąc, trisomia pojawia się na skutek przypadkowych błędów (nondysjunkcja) na etapie powstawania jajeczek lub plemników, a także w mniejszości przypadków, może być spowodowana przez przemieszczenie części materiału genetycznego chromosomu 18 do innego chromosomu. W bardzo małej liczbie przypadków, płód może przejawiać trisomię 18 tylko w pewnych komórkach ciała (mozaicyzm). Płody z trisomią 18 często charakteryzują się opóźnieniami wzrostu wewnątrzmacicznego i niską wagą urodzeniową. Dzieci urodzone z trisomią 18 najczęściej cierpią z powodu wrodzonych chorób serca, a także innych schorzeń, które znacznie zmniejszają długość życia. Około 1 na 5000 dzieci cierpi z powodu tego zaburzenia.
Trisomia 13, zwana Zespołem Patau, wiąże się z dużym ryzykiem poronienia. Ogólnie rzecz biorąc, trisomia pojawia się na skutek przypadkowych błędów (nondysjunkcja) na etapie powstawania jajeczek lub plemników, a także w mniejszości przypadków, może być spowodowana przez przemieszczenie części materiału genetycznego chromosomu 13 do innego chromosomu. W bardzo małej liczbie przypadków, płód może przejawiać trisomię 13 tylko w pewnych komórkach ciała (mozaicyzm). Dzieci urodzone z trisomią 13 mają zwykle poważne wady serca i inne choroby. Przeżycie dłużej niż rok jest rzadkością. Około 1 na 16.000 noworodków cierpi na trisomię 13.
Aneuploidia chromosomów płciowych
Istnieją różne aneuploidie chromosomów płciowych, charakteryzujące się znaczną zmiennością kliniczną, począwszy od braku objawów do niewielkich lub umiarkowanych.
Aneuploidie chromosomów płciowych mające wpływ na płeć żeńską:
Monosomia chromosomu X zwana Syndromem Turnera (45, X) jest spowodowana brakiem drugiej kopii chromosomu X. Dziewczynki dotknięte tym zaburzeniem często mają problemy z płodnością i trudności z nauką. Około 1 na 2000 nowonarodzonych dziewczynek cierpi na monosomię chromosomu X.
Trisomia chromosomu X (47,XXX) jest spowodowana obecnością dodatkowych kopii chromosomu X. Dziewczynki, które mają tę wadę na ogół mogą prowadzić normalne życie. W rzeczywistości szacuje się, że tylko 10% przypadków trisomii X zostaje faktycznie rozpoznanych. Czasami może nastąpić opóźnienie mowy i rozwoju czynności motorycznych. Szacuje się, że około 1 na 1000 noworodków płci żeńskiej cierpi na trisomię chromosomu X.
Aneuploidie chromosomów płciowych mające wpływ na płeć męską:
Zespół Klinefeltera (47, XXY) występuje u chłopców, którzy posiadają dodatkową kopię chromosomu X. U chłopców z zespołem Klinefeltera często pojawiają się problemy na etapie rozwoju płciowego wynikające z niskiego poziomu testosteronu, a także trudności w uczeniu się, począwszy od łagodnych do umiarkowanych. Około 1 na 1000 nowonarodzonych chłopców cierpi na to zaburzenie.
Zespół Jacobsa (47,XYY) występuje u chłopców, którzy posiadają dodatkową kopię chromosomu Y. Chłopcy, którzy mają zespół Jacobsa, przechodzą normalnie rozwój płciowy, ale mogą wystąpić u nich trudności w uczeniu się. Około 1 na 1000 noworodków cierpi na to zaburzenie.
Mikrodelecje i aneuploidie wszystkich pozostałych chromosomów
Mikrodelecje to aberracje chromosomowe spowodowane utratą małej części materiału chromosomowego. Na ogół nie są wykrywane konwencjonalnymi technikami i mogą wystąpić w każdej z 23 par chromosomów. W przeciwieństwie do aneuploidii, częstotliwość występowania mikrodelecji nie zwiększa się wraz z wiekiem matki.
Badane mikrodelecje to:
Zespół delecji 22q11.2 zwany Zespołem DiGeorge’a
- Mikrodelecje w regionie 15q11 wiążą się z dwoma zespołami - z zespołem Pradera-Williego i zespołem Angelmana
- Mikrodelecja 1p36 zwana Zespołem monosomii 1p36
- Mikrodelecja 4p- zwana Zespołem Wolf-Hirschhorna
- Mikrodelecja 5p- zwana Zespołem Cri-du-chat (Zespołem kociego krzyku)
Ponadto badane są aneuplidie wszystkich pozostałych chromosomów.
Dodatkowe informacje na stronie http://www.neobona.pl/
Obejrzyj stronę internetową neoBona
Linki do publikacji
